മരണകാരണത്തെപ്പറ്റി നടത്തുന്ന നിയമാനുസൃതമായ പ്രാഥമികാന്വേഷണമാണ് പ്രേതവിചാരണ (ഇൻക്വസ്റ്റ് Inquest). ക്രിമിനൽ നടപടിചട്ടം പ്രകാരം പോലീസോ മജിസ്ട്രേറ്റോ ആണ് പ്രേതവിചാരണ നടത്തുന്നത്. പ്രേതവിചാരണയ്ക്കു ശേഷം പോസ്റ്റ്മോർട്ടം പരിശോധന നടത്തണോ എന്ന് അന്വേഷണോദ്യോഗസ്ഥന് തീരുമാനമെടുക്കാവുന്നതാണ്. അസ്വാഭാവിക മരണമുണ്ടായി എന്ന പരാതി ലഭിക്കുമ്പോഴാണ് സാധാരണ ഇൻക്വസ്റ്റ് നടത്തപ്പെടുക.
ക്രിമിനൽ നടപടിച്ചട്ടം വകുപ്പ് 174, 176 എന്നിവയാണ് പ്രേതവിചാരണയെപ്പറ്റി പ്രതിപാദിക്കുന്നത്.
ഒരാൾ അത്മഹത്യ ചെയ്തുവെന്നോ കൊല ചെയ്യപ്പെട്ടുവെന്നോ ഒരു മൃഗമോ യന്ത്രസാമഗ്രിയോ ഒരാളുടെ മരണത്തിന് കാരണമായെന്നോ അപകടം മൂലം മരണം സംഭവിച്ചുവെന്നോ മരണത്തെപ്പറ്റി ന്യായമായ സംശയമുണ്ടെന്നോ വിവരം ലഭിക്കുന്ന മുറയ്ക്ക് ഒരു പോലീസ് സ്റ്റേഷന്റെ ചുമതലയുള്ളതും പ്രേതവിചാരണ നടത്തുവാൻ സംസ്ഥാനസർക്കാർ ചുമതലപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ളതുമായ ഉദ്യോഗസ്ഥൻ ഉടൻതന്നെ അടുത്തുള്ള എക്സിക്യൂട്ടീവ് മജിസ്ട്രേറ്റിന് ഇതെസംബന്ധിച്ച വിവരം നൽകേണ്ടതാണ്. പ്രേതവിചാരണയിൽ അയൽവാസികളായ രണ്ടുപേർ ഉണ്ടാകേണ്ടതാണ്. റിപ്പോർട്ടിൽ താഴെ പറയുന്ന കാര്യങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുന്നു.
- പ്രഥമദൃഷ്ട്യാ മരണകാരണമെന്താണ്
- മുറിവുകൾ, ചതവുകൾ, ഒടിവുകൾ, മറ്റു പരിക്കുകൾ എന്നിവയുടെ വിവരണം,
- എന്ത് ഉപകരണം കൊണ്ട് ഏത് സാഹചര്യത്തിലാണ് ഈ പരിക്കുകൾ ഉണ്ടാക്കപ്പെട്ടത്
ഈ റിപ്പോർട്ട് പോലീസുദ്യോഗസ്ഥനും മറ്റാൾക്കാരും ഒപ്പിട്ടശേഷം ജില്ലാ മജിസ്ട്രേറ്റിനോ സബ്‌-ഡിവിഷണൽ മജിസ്ട്രേറ്റിനോ അയച്ചുകൊടുക്കേണ്ടതാണ്.
മൃതദേഹം പോസ്റ്റ്മോർട്ടം നടത്തുന്നതിനായി അയച്ചുകൊടുക്കേണ്ടത് താഴെപ്പറയുന്ന സാ‌ഹചര്യങ്ങളിലാണ്.
- വിവാഹം കഴിഞ്ഞ് ഏഴുവർഷങ്ങൾക്കുള്ളിൽ ഒരു സ്ത്രീ ആത്മഹത്യ ചെയ്യുക
- വിവാഹം കഴിഞ്ഞ് ഏഴുവർഷത്തിനുള്ളിൽ ഒരു സ്ത്രീ മരിക്കുകയും മറ്റാരോ ഈ വിഷയത്തിൽ എന്തോ കുറ്റം ചെയ്തിട്ടുണ്ടെന്ന് ന്യായമായും സംശയിക്കാനുള്ള സാഹചര്യമുണ്ടാവുകയോ ചെയ്യുക
- വിവാഹം കഴിഞ്ഞ് ഏഴുവർഷങ്ങൾക്കുള്ളിൽ ഒരു സ്ത്രീ മരിക്കുകയും സ്ത്രീയുടെ ഒരു ബന്ധു പോസ്റ്റ്മോർട്ടം പരിശോധന നടത്തണമെന്ന് അഭ്യർത്ഥിക്കുകയും ചെയ്യുക
- മരണകാരണത്തെപ്പറ്റി എന്തെങ്കിലും സംശയമുണ്ടായിരിക്കുക (പ്രേതവിചാരണയിൽ പങ്കെടുത്തവർ സംശയമുന്നയിക്കുമ്പോൾ)
- മരണകാരണത്തെപ്പറ്റി പോലീസ് ഉദ്യോഗസ്ഥന് എന്തെങ്കിലും സംശയമുണ്ടായിരിക്കുക.